«جوان» الزامات دولت چهاردهم را برای توسعه اقتصادی کشور و پررنگ‌کردن نقش مردم در اقتصاد واکاوی می‌کند

دولت چهاردهم بورس و بازارسرمایه را دریابد

جوان آنلاین: یکی از برنامه‌های راهبردی برای مسئله انتخابات پیش‌رو در ایران، موضوع بورس و بازار سرمایه است. در عین حال، مردم به دنبال بستری مطمئن برای سرمایه‌گذاری هستند و این فقدان و نبود یک بازار مطمئن برای تضمین حداقل سود بانکی در کنار اعطای دارایی به مردم موجب شده است که سرمایه مردم به بازار‌های غیرمولد برود، ولی دولت بعدی با تکیه بر مدل تأمین مالی «شرکت سهام عام پروژه» علاوه بر تضمین حداقل سود، سهام پروژه‌های راهبردی کشور را با سرمایه مردم در این بستر تأمین مالی کند و در عین حال اعتماد را به بازار سرمایه بازگرداند. بازار سرمایه با مجموعه متنوعی از ابزار‌های مالی، بهترین راه را برای تسهیل جذب سرمایه‌های سرمایه‌ای کوچک مردم برای توسعه کشور ارائه می‌کند. تمرکز بر ایجاد ابزار‌های جدید و نوآورانه در چارچوب بازار سرمایه می‌تواند راه را برای مشارکت و سرمایه‌گذاری عمومی بیشتر هموار کند و در نهایت به تحقق شعار سال - جهش در تولید- کمک کند. 
 
یکی از مسائل مهمی که باید در دولت بعدی به طور ویژه روی آن تمرکز شود، مسئله مربوط به بازار سرمایه است؛ بازار سرمایه در کشور ما به صورت ویژه نقش جدی در تأمین مالی تولید نداشته است و مردم نیز به دلیل نبود این چشم‌انداز مثبت در بازار سرمایه یا در بازار ثانویه و سفته‌بازی سهام‌های موجود ورود کرده یا به بازار‌های موازی تولید نظیر طلا، ارز و خودرو ورود کرده‌اند. حال که به دنبال اخذ مالیات بر عایدی سرمایه از بازار‌های موازی تولید هستیم، باید بستری جذاب برای هدایت منابع مردم یافت کرد که اول از همه مطمئن باشد مردم نسبت به آن دید مثبتی داشته باشند و با وجهه فعلی بورس نیز فاصله داشته باشد و در ثانی به سمتی حرکت کنیم که مردم و کشور از این سرمایه‌گذاری سود ببرند. بنابراین اینجا مسئله تأمین مالی تولید با تکیه بر بازار سرمایه و پذیره‌نویسی سهام بسیار مهم خواهد بود. یکی از چالش‌های کلیدی در چشم‌انداز توسعه اقتصادی ایران، مشارکت محدود عموم مردم در فعالیت‌های سرمایه‌گذاری مولد است که این امر را می‌توان به دو عامل اصلی نسبت داد؛ عدم جذابیت پروژه‌های مولد تعریف شده در بازار سرمایه و ریسک‌های نسبتاً کم مرتبط با فعالیت‌های اقتصادی غیرمولد در داخل کشور که به دنبال افزایش ریسک آن از طریق اصلاح نظام مالیاتی هستیم. برای پرداختن به این موضوع، ایجاد بستر مناسب برای هدایت سرمایه‌گذاری‌های کوچک به سمت اقتصاد مولد به عنوان یک ضرورت حیاتی مطرح می‌شود. در حال حاضر، صاحبان سرمایه‌های کوچک در ایران به بستر‌های مناسبی دسترسی ندارند که آن‌ها را قادر سازد وجوه خود را به سمت تلاش‌های اقتصادی مولد هدایت کنند. فقدان مکانیسم سرمایه‌گذاری مناسب، مانع مهمی در تحقق هدف گسترده‌تر مردمی‌سازی اقتصادی و توسعه مشارکتی بوده است. 

 مدل تأمین مالی «شرکت سهام عام پروژه» بسترسازی برای سرمایه‌گذاری خرد مردمی
یکی از رویکرد‌های امیدوارکننده برای رفع این چالش، مدل تأمین مالی «شرکت سهام عام پروژه» است. این مدل سازوکاری برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ تعریف شده ذیل پروژه‌های زیرساختی کشور از طریق بازار سرمایه ارائه می‌دهد و در عین حال فرصت‌های سرمایه گذاری جذابی را برای عموم مردم فراهم می‌کند. 

 ویژگی‌های کلیدی مدل «شرکت سهام عام پروژه»
اولین ویژگی مهم این رویکرد، حاکمیت ریال در تأمین مالی توسعه کشور است. تأمین مالی پروژه‌های عمرانی کشور از طریق ساختار حاکمیتی ریالی و با تضمین شفافیت و همسویی با پول ملی انجام می‌شود. دومین ویژگی راهبردی این مدل تأمین مالی، فرصت‌های سرمایه‌گذاری بدون ریسک است که عموم مردم می‌توانند سهام ممتاز این پروژه‌ها را با تضمین حداقل کف سود خریداری کنند. این ترتیب تضمین می‌کند که سرمایه‌گذاران بدون توجه به شرایط اقتصادی حاکم می‌توانند از مشارکت خود بهره‌مند شوند. سومین ویژگی راهبردی در مدل تأمین مالی شرکت سهام عام پروژه، دست باز دولت در اعطای مشوق‌ها و امتیازات به پروژه مزبور جهت تشویق مشارکت عمومی است که دولت باید جذابیت این پروژه‌ها را به طور قابل توجهی بالاتر از جایگزین‌های سرمایه گذاری غیرمولد تعریف کند. این را می‌توان از طریق استفاده استراتژیک از ابزار‌ها و مشوق‌های مختلف به دست آورد که امکان بازگشت سریع سرمایه را برای عموم فراهم می‌کند. 
این مدل تأمین مالی با فراهم کردن بستر اختصاصی برای سرمایه‌گذاری صاحبان سرمایه‌های کوچک در پروژه‌های عمرانی کشور می‌تواند به طور مؤثر سرمایه‌های عمومی را به سمت فعالیت‌های اقتصادی مولد هدایت کند و این در دسترس بودن فرصت‌های سرمایه‌گذاری بدون ریسک و جذاب در بازار سرمایه، مشارکت عمومی بیشتر در اقتصاد را تشویق می‌کند که با هدف گسترده‌تر عمومی‌سازی اقتصادی همسو می‌شود و از طرفی ورود سرمایه‌گذاری‌های عمومی و خرد مردمی به پروژه‌های توسعه مولد می‌تواند به «جهش تولید»، همانطور که در شعار سال پیش‌بینی شده، کمک کند و موجب رشد و شکوفایی اقتصادی شود. همچنین ساختار حاکمیتی ریالی مدل «شرکت سهام عام پروژه» می‌تواند با هدایت سرمایه گذاری‌ها از طریق بازار سرمایه داخلی به تقویت پول ملی کشور کمک کند. 

 هدایت نقدینگی به سمت تولید و بسترسازی برای جذب سرمایه‌های خرد 
فرید ولدی کارشناس اقتصادی در رابطه با اهمیت و راهبرد کلیدی هدایت منابع و نقدینگی جامعه به سمت تولید به «جوان» می‌گوید: یکی از مهم‌ترین دلایل عدم مشارکت مردم در پروژه‌های توسعه‌ای کشور بعد از عدم جذابیت کافی ارائه این پروژه‌ها و همچنین ریسک پایین فعالیت‌های غیرمولد در کشور، بحث مرتبط با عدم بسترسازی مناسب برای جلب این مشارکت خرد مردمی و هدایت سرمایه‌گذاری‌ها به سمت اقتصاد مولد است. برای سرمایه‌های خرد در کشور ما به هیچ وجه به صورت مناسبی بستر لازم جهت جذب این سرمایه‌های خرد فراهم نشده است و یکی از اشکالات اساسی در هدایت نقدینگی به سمت تولید نیز نبود این بستر مناسب است. بازار سرمایه و بازار متشکل از ابزار‌های متنوع و متعدد بهترین مسیر برای تحقق جذب سرمایه‌های خرد مردمی جهت توسعه کشور است. باید تمرکز را بر تحقق مسیری جدید با ابزار‌های نوین در بازار سرمایه جهت تحقق هدایت نقدینگی به سمت تولید و جلب مشارکت مردم با سرمایه‌گذاری در راستای تحقق رشد تولید قرار داد. 
این کارشناس اقتصادی در ادامه با اشاره به اهمیت این رویکرد در انتخابات پیش‌رو می‌افزاید: انتخابات پیش رو و همچنین اقدامات راهبردی و برنامه‌های کاندیدا‌ها برای سروسامان بخشیدن به هدایت نقدینگی به سمت تولید و بسترسازی برای جذب سرمایه‌های خرد مردمی به سمت تولید می‌تواند نقش مهمی در جهت‌دهی به سمت مشارکت بیشتر مردم در اقتصاد و تحقق اقتصاد مقاومتی داشته باشد. دولت جدید و بعدی نیز باید راه شهید جمهور در افزایش ریسک بازار‌های موازی تولید با اخذ مالیات بر عایدی سرمایه را با اتخاذ سیاست‌های مناسب و حمایت از مدل‌های نوین سرمایه‌گذاری و تأمین مالی نظیر شرکت‌های سهام عام پروژه به طور خوبی تداوم بخشد که به رشد و توسعه اقتصادی کمک کند و اعتماد و اطمینان مردم را نیز به بازار سرمایه بازگرداند. 
وی ادامه می‌دهد: فقدان بستر مناسب برای جذب سرمایه‌های کوچک مقیاس به سمت اقتصاد مولد، مانع مهمی در تلاش‌های ایران برای دستیابی به مشارکت اقتصادی گسترده‌تر و «جهش تولید» بوده است. مدل تأمین مالی «شرکت سهام عام پروژه» رویکرد راهبردی را برای مقابله با این چالش ارائه می‌دهد. مدل تأمین مالی «سهام عام پروژه» با ارائه فرصت‌های سرمایه‌گذاری بدون ریسک و جذاب از طریق بازار سرمایه می‌تواند به طور مؤثر سرمایه‌گذاری‌های کوچک را به پروژه‌های بزرگ عمرانی کشور هدایت کند. این نه تنها سرمایه‌های عمومی را به سمت فعالیت‌های اقتصادی مولد بسیج می‌کند، بلکه با هدف گسترده‌تر همگانی‌سازی اقتصادی و توسعه مشارکتی همسو می‌شود. 
وی در پایان می‌گوید: در مدل تأمین مالی مبتنی بر «شرکت سهام عام پروژه» با امکان هدایت مستقیم نقدینگی مردم به سمت تولید، امکان تأمین مالی ابرپروژه‌های توسعه‌ای کشور فراهم خواهد شد و مردم نیز بدون هیچ ریسکی، سهام ممتاز سودی با تضمین حداقل سود ممکن برابر با سود بانکی را خریداری خواهند کرد تا در هر شرایط اقتصادی از این سرمایه‌گذاری خود سود ببرند و از طرف دیگر نیز دولت در جهت جلب مشارکت مردم باید از تمامی ابزار‌های در اختیار متناسب با پروژه تعریف شده جذابیت پروژه را بسیار بالاتر از فعالیت‌های غیرمولد تعریف کند تا جایی که بازگشت سرمایه در سریع‌ترین زمان ممکن انجام بپذیرد و بدین ترتیب مسیر مشارکت سرمایه مردم در اقتصاد و در راستای جهش تولید نیز فراهم خواهد شد. 

 الزام بستری مناسب برای سرمایه گذاری‌های خرد
محمد آرین‌نژاد، کارشناس اقتصاد مالی با اشاره به لزوم ایجاد بستر مناسب در بازار سرمایه برای جذب سرمایه‌های خرد مردم برای توسعه کشور با تمرکز بر مدل تأمین مالی «شرکت سهام عام پروژه» به «جوان» می‌گوید: توسعه یک کشور بستگی زیادی به مشارکت مردم آن در پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مختلف دارد، اما یکی از موانع عمده این مشارکت نبود پروژه‌های جذاب و مولد و همچنین نبود بستر مناسب برای جذب سرمایه‌های خرد به سمت اقتصاد مولد است. در بسیاری از کشور‌ها از جمله ایران، راه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری افراد با سرمایه‌های کم در پروژه‌های تولیدی وجود ندارد که منجر به انحراف سرمایه‌شان به سمت فعالیت‌های غیرمولد می‌شود. اهمیت ایجاد بستر مناسب در بازار سرمایه برای جذب سرمایه‌های خرد مردم برای توسعه کشور با تمرکز بر مدل تأمین مالی «شرکت سهام عام پروژه» بسیار بالاست. 
وی در ادامه با اشاره به نیاز به بستری مناسب برای سرمایه‌گذاری‌های خرد می‌افزاید: یکی از دلایل اصلی مشارکت نداشتن مردم در پروژه‌های توسعه‌ای کشور، نبود پروژه‌های جذاب و مولد برای سرمایه‌گذاری آنهاست. بازگشت سرمایه یا ایجاد خطرات قابل توجه در سرمایه‌گذاری افراد است. در نتیجه سرمایه آن‌ها اغلب بدون استفاده می‌ماند یا به سمت فعالیت‌های غیرمولد هدایت می‌شود که به رشد کلی اقتصاد کمک نمی‌کند. علاوه بر این، نبود بستر مناسب برای جذب سرمایه‌های خرد به سمت اقتصاد مولد، این مشکل را تشدید می‌کند. در بسیاری از کشور‌ها از جمله ایران، فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری افراد با سرمایه‌های کوچک در پروژه‌های تولیدی وجود ندارد. این اغلب به دلیل عدم آگاهی، دسترسی محدود به فرصت‌های سرمایه‌گذاری و بی‌اعتمادی عمومی به سیستم مالی است. 
این کارشناس اقتصاد مالی در مورد نقش بازار سرمایه در جذب سرمایه‌های خرد مردمی اظهار می‌کند: بازار سرمایه با ابزار‌ها و ابزار‌های مختلف بستری ایده‌آل برای جذب سرمایه‌های خرد مردم برای توسعه کشور ارائه می‌دهد. با ایجاد فضای مساعد برای سرمایه‌گذاری، بازار سرمایه می‌تواند به هدایت وجوه به سمت پروژه‌های مولد و تحریک رشد اقتصادی کمک کند، اما برای جذب سرمایه‌های خرد باید به سمت ایجاد ابزار‌ها و استراتژی‌های جدید در بازار سرمایه حرکت کرد. یکی از برنامه‌های راهبردی برای انتخابات پیش رو در ایران بر موضوع بورس و بازار سرمایه متمرکز است. این نشان‌دهنده علاقه روزافزون به ایجاد بستری امن و جذاب برای سرمایه‌گذاری است که می‌تواند به بسیج سرمایه مردم به سمت پروژه‌های مولد کمک کند. تمرکز دولت بر مدل عرضه پروژه‌ها در قالب سهام ممتاز ذیل مدل تأمین مالی شرکت سهام عام پروژه است که شامل تضمین حداقل سود و تأمین مالی پروژه‌های استراتژیک از طریق سرمایه مردم است، گامی در مسیر درست است. برای جذب سرمایه‌های خرد مردم به سمت پروژه‌های مولد، دولت باید همچنین جذابیت پروژه را بالاتر از فعالیت‌های غیرمولد تعریف کند. این را می‌توان با ارائه بازده رقابتی، به حداقل رساندن ریسک‌ها و فراهم کردن بستر شفاف و تنظیم شده برای سرمایه‌گذاری به دست آورد. دولت می‌تواند با استفاده از اهرم بازار سرمایه، محیطی مساعد برای سرمایه‌گذاری افراد در پروژه‌هایی ایجاد کند که تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد دارند. 
وی ادامه می‌دهد: مدل تأمین مالی «شرکت سهام عام پروژه» رویکردی منحصر به فرد برای جذب سرمایه‌های خرد مردم برای توسعه کشور ارائه می‌دهد. با حاکمیت کامل ریال، این مدل با هدف تأمین مالی ابرپروژه‌های توسعه کشور از طریق امکان خرید سهام ممتاز بدون ریسک و در عین حال تضمین حداقل سود، در نظر گرفته شده. این فرصت را برای افراد فراهم می‌کند تا بدون توجه به شرایط اقتصادی، از سرمایه خود بازدهی کسب کنند. با ارائه سهام ممتاز در پروژه‌های استراتژیک، دولت می‌تواند مردم را برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های مولد که به رشد اقتصاد کمک می‌کند، تشویق کند. این نه تنها مشارکت افراد با سرمایه‌های کوچک را تضمین می‌کند، بلکه به اعتمادسازی در بازار سرمایه نیز کمک می‌کند. بازده جذاب ارائه شده از سوی این پروژه‌ها می‌تواند به انحراف سرمایه مردم از فعالیت‌های غیرمولد و به سمت سرمایه‌گذاری‌های مولد کمک کند. 
وی در جمع‌بندی می‌گوید: فقدان بستر‌های مناسب برای جذب سرمایه‌های خرد به سمت اقتصاد مولد، مانع مهمی بر سر راه توسعه بسیاری از کشور‌ها از جمله ایران است. دولت با تمرکز بر ایجاد فضای مناسب در بازار سرمایه می‌تواند سرمایه‌های خرد مردم را به سمت پروژه‌های مولد جذب و رشد اقتصادی را تحریک کند. مدل تأمین مالی «شرکت سهام عام پروژه» رویکردی امیدوارکننده برای بسیج سرمایه‌های مردمی برای توسعه کشور و در عین حال ارائه بازده رقابتی و به حداقل رساندن ریسک ارائه می‌دهد. با تشویق افراد به سرمایه‌گذاری در طرح‌های مولد، دولت می‌تواند به بازار سرمایه اعتماد کرده و از طریق سرمایه‌گذاری‌های خرد راه را برای رشد اقتصادی پایدار هموار کند.